Nabij Bolgatanga, Upper East
Paga is al heel lang een handelscentrum. Het ligt tegen de grens met Burkina Faso aan. Rond 1850 kwamen via de handelsroutes de slavenjagers en -handelaren naar Paga. Tegenwoordig kun je er een goed bewaard slavenkamp vinden met een krokodillenpoel (met wel 200 krokodillen).
In Paga is de sfeer van het vroegere slavenkamp Pikworo nog goed voelbaar. Een groepje jongens slaat met kleine stenen op een grote steen om te laten zien hoe de slaven vroeger zelf voor vertier zorgden. Vanuit dit kamp gingen de slaven op transport zuidwaarts. Eerst naar de grote slavenmarkt Salaga 150 km verder en daarna verder richting de kust, forten en schepen.
De legende van de Paga krokodillen is 600 jaar oud. Een jongeman werd gered door een krokodil. Nu worden ze beschouwd als 'totems' voor lokale bewoners. De reactie van bezoekers is wisselend: sommige vinden het leuk om op een krokodil te zitten, anderen vinden het dierenmishandeling.
Tip voor de krokodillenliefhebbers: aan de weg van Wa naar Kumasi ligt 20 km ten noorden van Bole, Kulmasa dat een mini-Paga is. Meld je bij de chief met een cadeautje, anders bijten de krokodillen je.

Te doen en te zien
Bezoek de krokodillenvijver en knuffel een krokodil. Bij de hut naast het water boek je een tour. Met een gids zijn de krokodillen veilig aan te raken. Het voeren van een krokodil met een levend kippetje kost iets extra (duur: 1 uur).

Ga naar het slavenkamp Pikworo waar je de voedselschalen in de rots ziet, de strafrots waar een ongehoorzame slaaf van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat op moest zitten, de uitkijkpost en de begraafplaats. Je zult prachtige uitzichten zien (duur: 1,5 uur).

Wandel door het traditionele dorp, met of zonder gids. Je ziet mensen werken, koken et cetera. Met een gids kun je naar de chiefs compound: Paga Pia’s Palace.

Ervaar een avondvoorstelling met lokale dans en drums. Deze activiteit moet je van te voren boeken.

Wanneer bezoeken en hoe past het in je reisplanning
Voor het grootste aantal krokodillen kun je het beste ’s ochtends vroeg in het droge seizoen komen (november t/m april). Paga ligt in de regio Bolgatanga waar meer interessante bestemmingen liggen: Sirigu, Gowrie en Tengzug.

Openingstijden
dagelijks van 6u00 tot 18u00.

Accommodatie en eten en drinken
Homestays en eten kun je regelen vanuit het bezoekerscentrum. Er zijn hotels in Navrongo en Bolgatanga. Kamperen is ook mogelijk.

Paga is nummer 2 op de kaart http://www.ghana-verkeersbureau.nl/kaart.html
Neem een taxi vanuit Bolgatanga. Rij met eigen vervoer 18 km richting Navrongo. Sla rechtsaf op de kruising bij de gevangenis en volg 9 km lang de borden op de hoofdweg. Een zandweg rechts leidt naar de poel.

Contact: Paga Ecotourism Committee, c/o Ghana Tourist Board, P.O. Box 305, Bolgatanga, Ghana; 024-9833636;
http://ghanatourism.gov.gh

Ik ben in Paga geweest op 2 februari 2007.

1. Hoe heb je de plek ervaren, wat is de sfeer?

Pikworo Slave Camp was erg indrukwekkend. We werden rond geleid door een gids die ons alle plekjes liet zien, zoals waar de slaven te eten kregen en waar en hoe ze werden gestraft wanneer ze iets misdaan hadden. Er waren nog daadwerkelijk graven te vinden. Een groepje jongens sloegen met kleine stenen op een grote steen om te laten zien hoe de slaven vroeger zelf voor entertainment zorgden. Naast dat het heel indrukwekkend was was er ook een prachtig stukje natuur te zien.

De Crocodile Pond was erg leuk om mee te maken. Door de gids werd er een grote krokodil uit het water gelokt. Voor de foto mocht je de staart van de krokodil vasthouden of halverwege zijn staart hurken alsof je een krokodil berijdt. De gids was erg aardig en enthousiast en maakte wel tientallen foto's ("okay and now you sit down"). Het was leuk om eens een krokodil vast te houden. Als slot voert de gids de krokodil nog een levende vogel, welke de krokodil in twee seconden op had.

2. Wat heb je gedaan/gezien en hoe beviel dat? Wat had je nog willen doen, maar…

Wat ik gedaan heb staat hierboven beschreven. Verder is er eigenlijk niks wat ik nog speciaal had willen doen daar. Mijn bezoek aan het slave camp en aan de crocodile pond was zeker goed bevallen.

Tegenover de crocodile pond (chief's pool) zit nog een traditioneel compound van een Ghanees gezin. Daar hebben we ook nog even rondgekeken. Omdat we pas net in Ghana waren was dit ook erg bijzonder om te zien. Hij legde uit dat de mensen nog gewoon water drinken uit een put. De hutjes waren erg traditioneel. Via een boomstam met ingehakte treetjes kon je op de daken van verschillende hutjes klimmen. Als je toch naar de crocodile pond gaat, hoef je alleen maar oversteken om dit nog even mee te maken. Zeker ook de moeite waard.

3. Was het goed te bereizen? Hoe heb je dat gedaan? (vervoer en overnachting)

Wij zijn naar het slavenkamp gebracht door een leraar van de school waar wij stage liepen. Dit waren voor ons een soort introductie dagen om kennis te maken met Ghana. Zelf woonden en werkten we in Navrongo wat erg dicht bij Paga ligt. We zijn een aantal maanden later zelf nog met een trotro vanuit Bolgatanga naar Paga gegaan. Dan kom je langs Chief's Pool (voor de krokodillen), maar deze tro rijdt niet direct langs het slaven kamp. Lopen zal zo'n 30 minuten kosten en in de warmte is dat best zwaar. Volgens de Bradt travel guide kun je in Paga een fiets huren, maar dit heb ik dus niet gedaan en hier kan ik verder geen informatie over geven.

4. Wat zou beter kunnen om het (nog) geschikter te maken voor toeristen?

De infrastructuur naar het slavenkamp kan een stuk beter.

5. Komen jouw ervaringen overeen met de informatie die je vooraf hebt meegekregen vanuit dit forum of bv de Bradt?

Ik ben daar dus naar toe gereden en heb pas achteraf in de Bradt gelezen hoe en wat. Hoewel de prijzen al niet meer kloppen zijn de andere gegevens nog wel aardig up to date toen ik er was.

Het kamp lag er heel netjes en mooi bij, maar de sfeer van vroeger werd wel goed duidelijk tijdens de rondleiding. Zo zagen we bijvoorbeeld de 'strafrots', een stuk rots op de grond waar een ongehoorzame slaaf van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat op moest zitten, in de brandende zon, zonder eten of drinken. Ook zagen we graven, en ik heb op de uitkijkrots gezeten van waaruit de 'opperbaas' alle slaven in de gaten kon houden zodat ze niet konden vluchten. Je kunt de sfeer van het slavenkamp van vroeger dus zeker nog voelen.

We kregen eerst een uitleg over het kamp, waar het vroeger voor bedoeld was en dergelijke. Erg indrukwekkend, ik werd er nogal emotioneel van (als enige van de groep hoor, dus denk niet dat het zó erg was dat iedereen stond te janken). Daarna kregen we een rondleiding over het hele kamp. Er was een bepaalde rotsgroep waar de slaven vroeger samen konden zingen, dansen en muziek maken. Daar maakten lokale bewoners nu weer muziek, we mochten met onze groep ook meedansen en trommelen, erg leuk.

Zie hier:
http://www.youtube.com/watch?v=Y0A7fSkW0Z0